Synopsis of Apocynaceae from Estrada Parque do Pantanal in Mato Grosso do Sul, Brazil

Authors

  • Samuel Heimbach Campos Laboratório de Botânica Dra. Graziela Maciel Barroso/Herbário da Universidade Federal de Mato Grosso do Sul, Campus do Pantanal (COR), Corumbá, MS, Brasil. CEP 79204-902
  • Maria Ana Farinaccio Laboratório de Botânica Dra. Graziela Maciel Barroso/Herbário da Universidade Federal de Mato Grosso do Sul, Campus do Pantanal (COR), Corumbá, MS, Brasil. CEP 79204-902

DOI:

https://doi.org/10.17648/heringeriana.v15i1.917968

Keywords:

Asclepiadaceae, Flora, Inventory

Abstract

We present a survey with taxonomic and distribution information, as well as an identification key for the Apocynaceae at Estrada Parque do Pantanal in Mato Grosso do Sul, Brazil. The Estrada Parque is configured as a part of the Pantanal's biodiversity as it covers four of the 11 sub-regions of this phytogeographic domain (Abobral, Nabileque, Nhecolândia and Paraguay) and faces the Massif of Urucum. Fifteen species distributed in 13 genera were identified. Nine new records of Apocynaceae were reported for the Pantanal: Araujia variegata, Funastrum clausum, Matelea friesii, Matelea nigra, Mesechites mansoanus, Odontadenia hypoglauca, Schubertia grandiflora, Tabernaemontana siphilitica and Tassadia berteroana.

References

Beek, T.A., Verpoorte R., Svendse, A. B., Leeuwenberg A. J. M. & Bisset, N. G. (1984) Tabernaemontana L. (Apocynaceae): A review of its taxonomy, phytochemistry, ethnobotany and pharmacology. J. Ethnopharmacol. 10(1): 1ââ?¬â??156.

Candolle, A.L.P.P. (1844) Prodromus Systematis Naturalis Regni Vegetabilis. Treuttel et Wuí?Ë?rtz, Paris, vol. 8, 684 pp.

Carvalho, R. & Farinaccio, M.A. (2021) Chaco: centro de diversidade de Araujia (Asclepiadoideae, Apocynaceae). In: Sartori, A.L.B., Arruda, R.C.O. & Souza, P.R. (Eds.) Chaco: caracteriza��o, riqueza, diversidade, recursos e intera��es. Editora UFMS, Campo Grande, pp. 127-141.

Ezcurra, C. (1981) Revisií?³n de las Apocinaceas de Argentina. Universidad de Buenos Aires, Buenos Aires, 224 pp.

Endress, M.E., Liede-Schumann, S. & Meve, U. (2014) An updated classification for Apocynaceae. Phytotaxa 159(3): 175ââ?¬â??194.

Endress, M.E., Meve, U., Middleton, D.J. & Liede-Schumann, S. (2018) Apocynaceae. In: Kadereit, J.W. & Bittrich, V. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Ed. 1, vol. 15. Springer, Berlin, pp. 207ââ?¬â??411.

Farinaccio, M.A. & Simí?µes, A.O. (2018) Checklist das Apocynaceae do estado de Mato Grosso do Sul, Brasil. Iheringia 73: 131ââ?¬â??146. https://doi.org/10.21826/2446-8231201873s131.

Farinaccio, M.A., Simí?µes, A.O., Vale, C.O., Campos, A.D., Koch, I., Morales, J.F. & Konno, T. (2013) Apocynaceae. In: Prata, A.P.N., Amaral, M.C.E., Farias, M.C.V. & Alves, M.V. (Eds.) Flora de Sergipe. Triunfo, Aracaju, vol. 1, pp. 47ââ?¬â??96.

Fidalgo, O. & Bononi, V.L.R. (1989) T�cnicas de coleta, preserva��o e herboriza��o de material bot�nico. Instituto de Bot�nica, S�o Paulo, 62 pp.

Flora do Brasil. (2020) Apocynaceae. Jardim Botí?¢nico do Rio de Janeiro. Disponí?­vel em: http://floradobrasil.jbrj.gov.br/reflora/floradobrasil/FB48 (acesso: 11 Novembro 2021).

Fontella-Pereira, J., Valente, M.C., Harley, R. & Silva, N.M.F. (1989) Contribuií?§í?£o ao estudo das Asclepiadaceae brasileiras - XXIV. Checklist preliminar do Estado da Bahia. Rodriguí?©sia 41(67): 81ââ?¬â??115. https://doi.org/10.1590/2175-78601989416708.

Fontella-Pereira, J. (2005) Asclepiadaceae. In: Wanderley, M.G.L., Shepherd, G.J., Melhem, T.S., Martins, S.E., Kirizawa, M. & Giulietti, A.M. (Eds.) Flora Fanerogí?¢mica do Estado de Sí?£o Paulo. Instituto de Botí?¢nica, Sí?£o Paulo, vol. 4, pp. 93ââ?¬â??156.

Forzza, R.C. et al (org.). (2010) Catí?¡logo de plantas e fungos do Brasil. Andrea Jakobsson Estí?ºdio: Instituto de Pesquisa Jardim Botí?¢nico do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro, 871 pp.

Goní?§alves, E.G. & Lorenzi. H. (2011) Morfologia vegetal: organografia e dicioní?¡rio ilustrado de morfologia das plantas vasculares. 2í?ª ed. Instituto Plantarum de Estudos da Flora, Sí?£o Paulo, 512 pp.

Goyder, D.J. (2003) A Synopsis of Morrenia Lindl. (Apocynaceae subfam. Asclepiadoideae). Kew Bulletin 58(3): 713ââ?¬â??721. https://doi.org/10.2307/4111150.

Goyder, D.J, (2006) Rojasia reinstated and six new names and combinations in Matelea (Apocynaceae: Asclepiadoideae). Kew Bulletin 61(1): 31ââ?¬â??33.

Grisebach, A. (1879) Symbolae ad Floram argentinam. Abhandlungen der Kí?¶niglichen Gesellschaft der Wissenschaften zu Gí?¶ttingen 24: 1ââ?¬â??345.

Hochstetter, C.F. (1841) Erste Lieferung der vom Reiseverein ausgegebenen durch Wilhelm Schimper gesammelten Abyssinischen Pflanzen. Flora 24(1): 17ââ?¬â??32.

Jacquin, N.J. (1760) Enumeratio Systematica Plantarum. Lugduni Batavorum, Theodorum Haak, Leiden, 44 pp.

Kinoshita, L.S. (2005) Apocynaceae. In: Wanderley, M.G.L., Shepherd, G.J., Melhem, T.S., Martins, S.E., Kirizawa, M. & Giulietti, A.M. (Eds.) Flora Fanerogí?¢mica do Estado de Sí?£o Paulo. Instituto de Botí?¢nica, Sí?£o Paulo, vol. 4, pp. 35ââ?¬â??92.

Leeuwenberg, A.J.M. (1994) Revision of Tabernaemontana Two: The new world species and Stemmadenia. Royal Botanic Gardens, Wageningen, 450 pp.

Liede, S. & Werberling, F. (1995) On the inflorescence structure of Asclepiadaceae. Plant Systematics and Evolution 197: 99ââ?¬â??109.

Liede, S. & Meve, U. (2001) Taxonomic Changes in American Metastelminae (Apocynaceae-Asclepiadoideae). Novon 11(2): 171ââ?¬â??182.

Linnaeus, C. (1782) Supplementum plantarum systematis vegetabilium editionis decimae tertiae, generum plantarum editionis sextae, et specierum plantarum editionis secunda. Impensis Orphanotrophei, Brunsvigae. 467 pp.

Malme, G.O.A. (1927) Asclepiadaceae mattogrossenses. Arkiv fí?¶r Botanik 21A(12): 25ââ?¬â??26.

Martius, C.F.P. & Zuccarini, J.G. (1824) Nova Genera et Species Plantarum. Typis Lindaueri, Munchen, vol. 1, part 3, pp. 37ââ?¬â??80, t. 25ââ?¬â??55.

Miers, K. (1878) On the Apocynaceae of South America. Williams and Norgate, London, 291 pp.

Moore, S.L.M. (1904) Mons. A. Robert's Matto Grosso plants II. J. Bot. 42: 100ââ?¬â??110.

Morales, J.F. (1999) A Synopsis of the Genus Odontadenia Series of Revisions of Apocynaceae XLV. Bulletin Du Jardin Botanique National de Belgique 67(1): 381ââ?¬â??477. http://dx.doi.org/10.2307/3668437.

Morales, J.F. (2006) Estudios em las Apocynaceae Neotropicales XXVI: una monografia del gí?©nero Mesechites (Apocynoideae, Mesechiteae). Candollea 61(1): 215ââ?¬â??277.

Morales, J.F. (2009a) La famí?­lia Apocynaceae (Apocynoideae, Rauvolfioideae) en Guatemala. Darwiniana 47(1): 140ââ?¬â??184.

Morales, J.F. (2009b) Estudios en las Apocynaceae Neotropicales XXXVII: Monografí?­a del gí?©nero Rhabdadenia (Apocynoideae: Echitateae). Journal of the Botanical Research Institute of Texas 2(3): 541ââ?¬â??564.

Morillo, G. & Fontella, J.P. (1990) Asclepiadaceae Brasilienses, VI. Novos combinaí?§í?µes en Matelea Aubl. Ernstia 57: 1ââ?¬â??3.

Morokawa, R., Simí?µes, A.O. & Kinoshita, L.S. (2013) Apocynaceae s. str. do Parque Nacional da Serra da Canastra, Minas Gerais, Brasil. Rodriguí?©sia 64(1): 179ââ?¬â??199.

Muí?Ë?ller Argoviensis, J. (1860a) Apocynaceae. In: von Martius, C.F.P. (Eds.) Flora Brasiliensis. Typis Lindaueri, Mí?¼nchen, vol. 6, part. 1-2, p. 1ââ?¬â??196, t. 1ââ?¬â??53.

Mí?¼ller Argoviensis, J. (1860b) Species novae nonnullae americanae ex Ordine Apocynearum et observations quaedam in species generis Echitis Auctorum earumque distributio in genera emendata et nova. Linnaea 30: 387ââ?¬â??454.

Nunes, A.P., Tizinael, F.A.T., Melo, A.V., Nascimento V. & Machado, N. (2010) Aves da Estrada Parque Pantanal, Corumbí?¡, Mato Grosso do Sul, Brasil. Atualidades Ornitolí?³gicas On-line 156: 33ââ?¬â??47.

Oliveira, M.S. & Marques, H.R. (2016) Estrada Parque Pantanal: comunidades, solidariedade e desenvolvimento. Revista Semioses 10(2): 29ââ?¬â??39. https://doi.org/10.15202/1981996x.2016v10n2p29.

Pereira, I.S. (2009) Apocynaceae Juss. s.l. das restingas do estado do Parí?¡. Universidade Federal Rural da Amazí?´nia, Belí?©m, 69 pp.

Pirolla-Souza, A.O., Arruda, R.C., Pace, M.R. & Farinaccio, M.A. (2019) Leaf anatomical characters of Rhabdadenia (Rhabdadenieae, Apocynaceae), their taxonomic implications, and notes on the presence of articulated laticifers in the genus. Plant Systematic and Evolution 305: 797ââ?¬â??810. https://doi.org/10.1007/s00606-019-01608-z.

Pott, A., Silva, J.S.V., Salis, S.M., Pott, V.J. & Silva, M.P. (2000) Vegetaí?§í?£o e uso da terra. In: Silva, J.S.V. (Ed.). Zoneamento ambiental da borda oeste do Pantanal: Macií?§o do Urucum e adjací?ªncias. Embrapa Comunicaí?§í?£o para Transferí?ªncia de Tecnologia, Brasí?­lia, pp. 11ââ?¬â??131.

Radford, A.E. (1986) Fundamentals of plant systematics. Harper & Row, Publishers, Inc, New York, 498 pp.

Rapini, A., Mello-Silva, R. & Kawasaki, M.L. (2001) Asclepiadoideae (Apocynaceae) da Cadeia do Espinhaí?§o de Minas Gerais, Brasil. Boletim de Botanica 19: 55ââ?¬â??169.

Rapini, A. (2010) Revisitando as Asclepiadoideae (Apocynaceae) da Cadeia do Espinhaí?§o. Boletim de Botanica 28(2): 97ââ?¬â??123.

Rapini, A., Fontella-Pereira, J. & Goyder, D. J. (2011) Towards a stable generic circumscription in Oxypetalinae (Apocynaceae). Phytotaxa 26: 9ââ?¬â??16.

Santos, A.P.B., Farinaccio, M.A., Ribeiro, P.L., Meve, U. & Rapini, A. (2019) Three new species of Petalostelma (Apocynaceae), and enlightenment of the concept of P. sarcostemma. Willdenowia 49(3): 285ââ?¬â??293. http://dx.doi.org/10.3372/wi.49.49301.

Schlechter, R. 1914. Philibertia H. B. et Kth. und Funastrum Fourn. Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 13(363/367): 276ââ?¬â??287.

Silva, J.S.V. & Abdon, M.M. (1998) Delimitaí?§í?£o do Pantanal brasileiro e suas sub-regií?µes. Pesquisa Agropecuí?¡ria Brasileira 33: 1703ââ?¬â??1711.

Simí?µes, A.O. & Kinoshita, L.S. (2002) The Apocynaceae s. str. of the Carrancas region, Brazil. Darwiniana 40(1-4): 127ââ?¬â??169.

Souza, V.C. & Lorenzi, H. (2019) Bot�nica sistem�tica: guia ilustrado para identifica��o das fam�lias de Faner�gamas nativas e ex�ticas no Brasil, baseado em APG IV. Quarta Edi��o. Jardim Bot�nico Plantarum, S�o Paulo, 768 pp.

Sprengel, K.P.J. (1825) Systema Vegetabilium. Editio decima sexta. Sumtibus Librariae Dieterichianae, Gí?¶ttingae, vol. 1, 1008 pp.

Stevens, W.D. (1988) New names and combinations in Apocynaceae, Asclepiadoideae. Phytologia 64(5): 333ââ?¬â??335.

Thiers, B. (continuously updated) Index Herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden's Virtual Herbarium. Disponí?­vel em: http://sweetgum.nybg.org/science/ih (acesso: 08 Fevereiro 2021).

Vellozo, J.M.C. (1829) Florae Fluminensis seu, Descriptionum plantarum praefectura. Flumine Januario, ex Typographia nationali, Rio de Janeiro, 372 pp.

Woodson, R.E. (1933) Studies in the Apocynaceae IV: the American genera of Echitoideae [prim.]. Ann. Missouri Bot. Gard. 20(4): 605ââ?¬â??790.

Published

2021-12-20

How to Cite

Heimbach Campos, S., & Farinaccio, M. A. (2021). Synopsis of Apocynaceae from Estrada Parque do Pantanal in Mato Grosso do Sul, Brazil. Heringeriana, 15(1), 178–191. https://doi.org/10.17648/heringeriana.v15i1.917968

Issue

Section

Original Articles

Most read articles by the same author(s)